Obraz własnej osoby i akceptacja siebie a osiągane efekty terapeutyczne u pacjentów chorych psychicznie oraz somatycznie – badania porównawcze
Słowa kluczowe:
samoakceptacja, obraz siebie, efekt terapeutyczny, depresja, choroby somatyczneAbstrakt
Cel: Celem pracy jest poznanie charakteru wzajemnych zależności występujących pomiędzy obrazem własnej osoby, a także stopniem samoakceptacji a osiąganymi efektami terapeutycznymi w grupie pacjentów leczonych z powodu zaburzeń somatycznych i psychicznych.
Materiał i metody: W badaniach uczestniczyło 97 osób, podzielonych na dwie grupy: 41 pacjentów z zaburzeniami depresyjnymi nawracającymi (grupa pierwsza) oraz 56 osób leczonych z powodu wybranych zaburzeń somatycznych (choroby przewodu pokarmowego, choroby skóry, cukrzyca typu 1 i typu 2 – grupa druga). W badaniu wykorzystano: ankietę personalną, Test Przymiotników ACL (Adjective Check List) H.G. Gougha i A.B. Heilbruna oraz Skalę Ogólnego Wrażenia Klinicznego (Clinical Global Impression Scale, CGI).
Wyniki: Zaobserwowano statystycznie istotne zależności pomiędzy analizowanymi zmiennymi. Wielkość efektu terapeutycznego jest powiązana z poziomem samoakceptacji chorych oraz z pozytywnym obrazem siebie. Pacjenci o wyższym poziomie samoakceptacji osiągają większą poprawę w wyniku zastosowanego leczenia. Opisywana zależność dotyczy zarówno pacjentów somatycznie, jak i psychicznie chorych.
Wnioski:
- Wielkość efektu terapeutycznego jest powiązana z poziomem samoakceptacji chorych i obrazem własnej osoby.
- Pacjenci o wyższym poziomie samoakceptacji osiągają większą poprawę w ocenie zastosowanego leczenia.
- Opisywana zależność dotyczy zarówno pacjentów somatycznie, jak i psychicznie chorych.
- Pomiędzy chorymi z depresją i chorymi somatycznie różnice dotyczą głównie obrazu aktualnego, natomiast występuje bardzo zbliżony idealny obraz własnej osoby.
Bibliografia
1. Kaplun A. Promocja zdrowia w chorobach przewlekłych. Odkrywanie nowej jakości zdrowia., Łódź; Instytut Medycyny Pracy: 1997.
2. Zboralski K., Florkowki A., Talarowska – Bogusz M., Macander M., Gałecki P. Quality of life and emotional functioning in selected psychosomatic diseases. Postepy Hig. Med. Dosw., 2008; 62: 1-6.
3. Burkiewicz A. Uwarunkowania psychologiczne leczenia cukrzycy. W: Borys B., Majkowicz M. red., Psychologia w medycynie., Gdańsk; AM w Gdańsku: 2006, s. 448-457.
4. Drwal R.Ł. Adaptacja kwestionariuszy osobowości. Wybrane zagadnienia i techniki. Warszawa; Wyd. Naukowe PWN: 1995, s. 93-94.
5. Chuchra M.M., Pawłowska B. Akceptacja siebie chorych na schizofrenię paranoidalną. Bad. nad Schizofrenią, 2002/2003 t, 4, nr 4, s.29-35.
6. Miniszewska J., Chodkiewicz J., Zalewska A. Psychodermatologia - nowe wyzwanie dla psychologii. Nowiny Psychologiczne, 2004; 3: 21-29.
7. Papadopoulos L., Bor R. Psychological approaches to dermatology., London; The British Psychological Society: 1999.
8. Absolon S.M., Cottrell D., Eldridge S.M. Psychological disturbance in atopic eczema: the extent of the problem in school-aged children. Br. J. Dermatol., 1997; 137: 241-245.
9. Howlett S. Emotional dysfunction, child-family relationships and childhood atopic dermatitis. Br. J. Dermatol., 1999; 140: 381-384.
10. Cotterill J.A., Cunliffe W.J. Suicide in dermatological patients. Br. J. Dermatol., 1997; 137: 246-250.
11. Luban – Plozza B., Pöldinger W., Kröger F., Wasilewski B. Zaburzenia psychosomatyczne w praktyce lekarskiej., Warszawa; Wydawnictwo Lekarskie PZWL: 1995.
12. Aktan S., Ózmcn E., Sanli B. Psychiatric disorders in patients attending a dermatology outpatient clinic. Dermatology, 1998; 197: 230-234.
13. Wojas-Pelc A., Jaworek A.K. Psychodermatologia - istotny element dermatologii estetycznej. Dermatologia Estetyczna 2003; 5(3): 145-149.
14. Gupta M.A, Gupta A.K. The use of antidepressant drugs in dermatology. JEADV, 2001; 15: 512-518.
15. Hrehorów E., Reich A., Szepietowski J. Jakość życia chorych na łuszczycę: zależność od świądu, stresu i objawów depresyjnych. Dermatol. Klin., 2007; 9(1): 19-23.
16. Arnold, L. Dermatology. W: Levenson J. L. red., Essentials of Psychosomatic Medicine., Washington; American Psychiatric Publishing: 2007, s. 237-260.
17. Levenson J.L. Problemy Psychiatryczne w dermatologii. Część 1. Atopowe zapalenie skóry i łuszczyca. Psychiatria po Dyplomie, 2008; 5(6): 77-83.
18. Adsett A. Psychosomatic medicine. Can. J. Psychiatry, 2006; 51(8): 547-549.
19. Bragee B., Bullington J. Psychotherapy and Psychosomatics. Basel, 2003; 72(4): 228-229.
20. Halpert A., Drossman D. Biopsychosocial issues in irritable bowel syndrome. J. Clin. Gatroenterol., 2005; 39: 665-669.
21. Murray Ch., Flynn J., Ratcliffe L. Effect of acute physical and psychological stress on gut autonomic innervations in irritable bowel syndrome. Gastroenterol., 2004; 127: 1695-1709.
22. Drossman D.A., Mc Kee D.C., Sandler R.S. Psychosocial factors in the irritable bowel syndrome. A multivariate study of patients and non-patients with Irritable bowel syndrome. Gastroenterol., 1998; 95: 701-708.
23. Drossman D.A., Camilleri M., Mayer E.A., Whitehead W.E. American Gastroenterological Association Technical Review on Irritable Bowel Syndrome (document approved by the Clinical Practice Committee and the AGA Governing Board). Gastroenterol., 2002; 123: 2108-2131.
24. Sheridan C.L., Radmacher S.A. Psychologia zdrowia. Wyzwanie dla biomedycznego modelu zdrowia., Warszawa; Instytut Psychologii Zdrowia PTP: 1998.
25. Kalinowska E., Tarnowski W., Banasiewicz J. Metody pomiaru jakości życia u chorych z choroba refluksową przełyku. Gastroenterol. Pol., 2005; 12(6): 531-536.
26. Krzyżkowiak W. Depresja u osób chorujących na cukrzycę. Med. Metabol., 2001; 4: 54-57.
27. Anderson R.J., Freedland K.E., Clouse R.E., Lustman P.J. The prevelenace of comorbid depression in adults with diabetes: a meta-analysis. Diabetes Care, 2001; 24(6): 1069-1078.
28. Harris M.D. Psychosocial aspects of diabetes with an emphasis on depression. Curr. Diab. Rep., 2003; 3: 49-55.
29. Carney C. Diabetes mellitus and major depressive disorder: an overview of prevalence, complications and treatment. Depress. Anxiety, 1998; 7: 149-157.
30. De Groot M., Jacobson A.M., Samson J.A., Welch G. Glycemic control and major depression in patients with type 1 and type 2 diabetes mellitus. J. Psychosom. Res., 1999; 46(5): 425-435.
31. Gentili P., Maldonato A., Grieco R., Santini A. Influence of patients’ representations and beliefs about diabetes and its treatment on their adherence to therapy. Diabetes Nutr. Metab., 2001; 14(3): 140-152.
32. Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych. Rewizja dziesiąta. Rozdział V: Zaburzenia psychiczne i zachowania., Kraków; Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”: 1994.
33. Szeliga-Lewińska J. Zaburzenia depresyjne. [W:] Borys B., Majkowicz M. red., Psychologia w medycynie., Gdańsk; AM w Gdańsku: 2006, s. 231-247.
34. Sęk H. Społeczna psychologia kliniczna., Warszawa; PWN: 1991.
35. Rosenhan D.L., Seligman M.E. Psychopatologia., Warszawa; PTP: 1994.
36. Beevers C., Wells T.T., Miller I. Predicting Response to Depression Treatment: The Role of Negative Cognition. J. Consult. Clin. Psychol., 2007; 75(3): 422.
37. Gunter J.D. Examining the cognitive theory of depression using Descriptive Experience Sampling M.A. Las Vegas; University of Nevada: 2008.
38. Juros A., Oleś P. Struktura czynnikowa i skupieniowa Testu Przymiotnikowego ACL H. G. Gougha i A. B. Heilbruna (Przydatność dla diagnostyki psychologicznej). W: Brzeziński J., Hornowska E. red., Z psychometrycznych problemów diagnostyki psychologicznej., Poznań; Wydawnictwo Naukowe UAM: 1993, s. 171-201.
39. Juczyński Z. Predyktory efektywności rehabilitacji kardiologicznej po niepowikłanym zawale serca. Studium psychologiczne. Lublin; Redakcja Wydawnicza KUL: 1989, s. 191-193.
40. Porzak R. Wykorzystanie testu przymiotnikowego ACL – 37 do badania obrazu „szkoły” i „ucznia”. W: Gaś Z. red., Szkoła i nauczyciel w percepcji uczniów. Warszawa; IBE: 1999, s. 1-4.
41. Craig R.J. Assessing Personality and Mood With Adjective Check List Methodology: A Review. Intern. J. Testing, 2005; 5(3): 177.
42. Kadouri A., Corruble E., Falissard B. The improved Clinical Global Impression Scale (iCGI): development and validation in depression. BMC Psychiatry, 2007; 7: 7-18.
43. Brzeziński J. Metodologia badań psychologicznych. Warszawa; Wydawnictwo Naukowe PWN: 1997, s. 566-568.
44. Lubin B., van Whitlock R., Zuckerman M. Affect traits in differential diagnosis of anxiety, depressive, and schizophrenic disorders using the multiple affect adjective check list-revised. Assessment, 1998; 5(4): 309-320.
45. Franck E., de Raedt R. Self-esteem reconsidered: Unstable self-esteem outperforms level of self-esteem as vulnerability marker for depression. Behav. Res. Ther., 2007; 45(7): 1531-1532.
46. Orth U., Robins R., Roberts B. Low Self-Esteem Prospectively Predicts Depression in Adolescence and Young Adulthood. J. Pers. Soc. Psychol., 2008; 95(3): 695.
47. Seetal S. The impact of selected coping factors on psychological wellness: The link between family support, spirituality, self-esteem and depression. Alliant International University: 2007.
48. Drwal R. Test Przymiotnikowy (ACL) H.G. Gougha i A.B. Heilbruna w badaniach samooceny i percepcji społecznej. W: Brzozowski P. red., Adaptacja kwestionariuszy osobowości. Wybrane zagadnienia i techniki., Warszawa; PWN: 1995, s. 67-92.
49. Welp K., Gieler U. Acne vulgaris: morphologic, endocrinologic and psychosomatic aspects. Z. Hautkr., 1990; 65(12): 1139-1145.
50. Fried R.G., Friedman S., Paradis C., Hatch M., Lynfield Y., Duncanson C., Shalita A. Trivial or terrible? The psychosocial impact of psoriasis. In. J. Dermatol., 1995; 34(2): 101-105.
51. Schmid-Ott G., Jaeger Kaensebeck H.W., Ott R., Lamprecht F. Dimensions of stigmatization in patients with psoriasis in a “Questionnaire on Experience with Skin Complaints”. Dermatol., 1996; 193(4): 304-310.
52. Miękoś-Zydek B. Badanie czynników emocjonalnych i cech osobowości w przebiegu klinicznym łuszczycy. Rozprawa doktorska., Łódź; WAM: 1999.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2011 Autorzy

Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.