Relacje w rodzinach kobiet zagrożonych i niezagrożonych uzależnieniem od telefonu komórkowego

Abstrakt

Celem pracy była weryfikacja hipotezy badawczej, zakładającej występowanie istotnych statystycznie różnic między kobietami zagrożonymi i niezagrożonymi uzależnieniem od telefonu komórkowego w zakresie relacji z rodzicami.

Materiał i metody. Badaniami objęto 80 kobiet, których średni wiek wynosił 25 lat. W pracy zastosowano następujące metody badawcze: Ankietę socjodemograficzną, Kwestionariusz do Badania Uzależnienia od Telefonu Komórkowego (KBUTK), autorstwa Potembskiej i Pawłowskiej oraz Kwestionariusz badający relacje między rodzicami i dziećmi, autorstwa Pawłowskiej. Na podstawie wyników w skali ogólnej KBUTK wyodrębniono grupę 30 kobiet zagrożonych uzależnieniem od telefonu komórkowego oraz 50 kobiet niezagrożonych tym uzależnieniem.

Wyniki. Kobiety zagrożone uzależnieniem od telefonu komórkowego istotnie częściej niż kobiety niezagrożone tym uzależnieniem informują o: doświadczanej ze strony rodziców przemocy emocjonalnej, karach, poczuciu osamotnienia w rodzinie, braku akceptacji, zrozumienia, zainteresowania ich problemami, liczenia się z ich zdaniem, wsparcia i opieki, uważają, że rodzice potrzebują ich opieki, gdyż są bezradni, mówią o uczestniczeniu w konfliktach między rodzicami, czują się winne za ich problemy oraz uważają, że ich istnienie jest przyczyną problemów rodziców, ich niepowodzeń i konfliktów między nimi. Kobiety zagrożone uzależnieniem od telefonu znacząco częściej niż grupa kontrolna (kobiet niezagrożonych tym uzależnieniem) informują, że zwracały na siebie uwagę rodziców tylko wtedy, gdy były chore lub stwarzały problemy w szkole oraz wskazują, że rodzice formułowali wobec nich sprzeczne wymagania, podważali wzajemnie zasady wychowawcze, wskazują, że rozczarowywały swoją matkę oraz nie chcą być w przyszłości taką kobietą, jak matka, a także, że boją się dorosłego życia.

Wyniki regresji liniowej informują, że uzależnienie od rozmów prowadzonych przez telefon komórkowy oraz wiadomości typu SMS, którego objawami są: podejmowanie nieudanych prób zmniejszenia ilości rozmów i SMS-ów, ograniczanie godzin snu na rzecz prowadzonych rozmów, płacenie bardzo dużych rachunków, przekraczających budżet za rozmowy i SMS-y, ukrywanie przed rodziną kosztów rozmów telefonicznych, bagatelizowanie ilości rozmów prowadzonych przez telefon komórkowy wyjaśniają w 73% czynniki rodzinne: poczucie braku zrozumienia ze strony rodziców, rozczarowywania matki, doświadczanie obojętności i braku czasu ze strony rodziców oraz sytuacji, w których badane kobiety broniły matkę przed ojcem. Doświadczanie samotności w sytuacji braku otrzymywania telefonów i SMS-ów w 57% wyjaśniają: lęk przed dorosłym życiem oraz obojętność rodziców na problemy dzieci.

Nadmierne wykorzystywanie telefonu komórkowego do słuchania muzyki, robienia filmów, zdjęć, grania w gry, łączenia się z Internetem wyjaśniają w 37% czynniki rodzinne: uczestniczenie w konfliktach między rodzicami oraz poczucie odpowiedzialności za postępowanie ojca. Preferowanie kontaktów interpersonalnych oraz wyrażania emocji za pośrednictwem rozmów telefonicznych oraz SMS-ów nad kontakty bezpośrednie „twarzą w twarz” przez badane kobiety, wyjaśnia w 46% pragnienie otrzymania przez nie opieki i rady oraz poczucie, że matki reagowały obojętnością, gdy zgłaszały problemy.

Wnioski.

1. Kobiety zagrożone, znacząco częściej negatywnie oceniają swoje relacje z rodzicami, niż kobiety niezagrożone uzależnieniem od telefonu komórkowego.
2. Kobiety zagrożone istotnie częściej niż kobiety niezagrożone uzależnieniem od telefonu komórkowego doświadczały w rodzinie konfliktów, samotności, przemocy emocjonalnej, kar, braku akceptacji, zrozumienia, zainteresowania i obojętności ze strony rodziców.
3. Czynniki rodzinne, głównie doświadczanie ze strony rodziców obojętności, braku zrozumienia, rozczarowania dzieckiem, poczucie w rodzinie samotności, a także lęk przed dorosłym życiem są istotnymi predyktorami objawów uzależnienia od telefonu komórkowego.