Analiza wpływu różnych czynników społecznych i demograficznychna występowanie i poziom nasilenia lęku w grupie młodzieży szkolnej
Słowa kluczowe:
lęk, uczniowieAbstrakt
Wstęp. Lęk jest zjawiskiem wszechobecnym w dzisiejszym świecie, w sposób szczególny dotyka osób młodych, które stają przed ogromem wyzwań związanych z edukacją, rozwojem osobistym, tworzeniem relacji, budowaniem pozycji w grupie rówieśniczej. Dotychczasowe badania pokazują, że lęk jest zjawiskiem złożonym, wielowymiarowym i bardzo wiele czynników może decydować o jego występowaniu i nasileniu. Interesująca wydaje się rola uwarunkowań socjalnych i demograficznych, do pewnego stopnia modyfikowalnych jako predyktorów występowania lęku. Celem badania była ocena wpływu zróżnicowanych warunków socjalnych, płci i wieku na występowanie i nasilenie lęku w grupie młodzieży szkolnej.
Materiał i metody. Badaniem objęliśmy grupę młodzieży szkolnej liczącą 202 osoby w wieku od 13 do 21 lat. Objęci badaniem ankietowym uczniowie uczęszczali do trzech typów szkół: gimnazjum, liceum lub technikum. Sprawdzonym narzędziem służącym temu celowi jest test psychometryczny State and Trait Anxiety Inventory (STAI) zaprojektowany przez Charlesa Spielbergera.
Wyniki i wnioski. Osoby z badanej grupy, które mieszkają poza domem rodzinnym okazały się w większym stopniu narażone na występowanie lęku. W odniesieniu do badanej grupy czynnikami ryzyka zwiększonego poziomu lęku okazały się niższy poziom formalnego wykształcenia rodziców ucznia, miejsce zamieszkania rodziców w mieście poniżej 50 tys. mieszkańców, gorsze warunki materialne rodziny ucznia i konieczność podejmowania pracy zarobkowej. Czynniki socjalne i demograficzne determinują zatem procesy psychiczne co może mieć olbrzymie znaczenie dla dalszego rozwoju osobistego i społecznego młodych ludzi.
Bibliografia
1. Radziwiłłowicz P. Zespoły lękowe (lub tzw. nerwice) W: Landowski J., Radziwiłłowicz P., Bilikiewicz A. red., Psychiatria Repetytorium, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2003, s. 117-131.
2. Lipczyński A. Normalizacja State-Trait Anxiety Inventory (STAI) i możliwość jego stosowania w terapii osób uzależnionych od alkoholu. Psychologia.net.pl-portal psychologiczny [online]. [dostęp 28 sierpnia 2014] Dostępny w internecie: http://www.psychologia.net.pl/artykul.php?level=13
3. Namysłowska I. Rozwój psychiczny człowieka W: Rybakowski J., Pużyński S., Wciórka J. red., Psychiatria T. 1, Wrocław, Elsevier Urban & Partner 2010, s. 245
4. Oguzturk O., Bulbul SH., Ozen NE., Ekici M., Ornek K., Unlu E., Yuksel S.: State and trait anxiety levels of adolescents in a changing society, Kirikkale city, Turkey. J Clin. Psychol. Med. Settings., 2012; 19(2): 235-41
5. Czabała Czesław J., Brykczyńska Celina, Bobrowski Krzysztof, Ostaszewski Krzysztof: Problemy zdrowia psychicznego w populacji gimnazjalistów warszawskich. Post. Psychiatr. Neurol. 2005; 14 (1): 1-9
6. Kulik A, Sądel E: Lęk i jakość życia jako determinanty poczucia beznadziejności u młodzieży. Psychiatr. Psychol. Klin. 2013; 13 (2): 83-91
7. Makara-Studzińska M, Podstawka D, Królik L. Wsparcie emocjonalne a poziom lęku i depresji wśród młodych kobiet stosujących diety odchudzające. Hyg. Pub. Health 2013; 48 (3): 340-345
8. Mazur J, Małkowska-Szkutnik A, Tabak I: Związek między dorywczą pracą zarobkową a używaniem substancji psychoaktywnych oraz problemami szkolnymi uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Prz. Lek. 2012; 69 (10): 867-871
9. Iliceto P., Pompili M., Lester D., Gonda X., Niolu C., Girardi N., Rihmer Z., Candilera G., Girardi P.: Relationship between Temperament, Depression, Anxiety and Hopelessness in Adolescents: A Structural Equation Model. Depress. Res. Treat. [online] 2011. [dostęp 28 sierpnia 2014] Dostępny w internecie: http://www.hindawi.com/journals/drt/2011/160175/
10. García-Fernández J.M., Inglés C.J., Martínez-Monteagudo M.C., Marzo J.C., Estévez E.: School Anxiety Inventory: validation in a sample of Spanish secondary education students. Psicothema. 2011; Apr 23(2): 301-307
11. Trzcinska H., Zwierzchowska B., Kozlowski B., Derdowski S., Przybylski G. Analysis of the role of selected demographic and psychological variables (anxiety and depression) as risk factors of inadequate control of bronchial asthma. Ann. Agric. Environ. Med. 2013; 20(3): 504-508.
12. Gagua T., Tkeshelashvili B., Gagua D., McHedlishvili N. Assessment of anxiety and depression in adolescents with primary dysmenorrhea: a case-control study. J. Pediatr. Adolesc. Gynecol. 2013; 26(6): 350-354
13. Zunhammer M., Eberle H., Eichhammer P., Busch V. Somatic symptoms evoked by exam stress in university students: the role of alexithymia, neuroticism, anxiety and depression. PLoS One. [online] 2013; 8(12) [dostęp 28 sierpnia 2014] Dostępny w internecie: http://www.plosone.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0084911
14. Costarelli V, Patsai A.: Academic examinaition stress increases disordered eating symptomatology in female university students. Eat. Weight Disord. [online] 2012; 17(3): e164-169 [dostęp 28 sierpnia 2014] Dostępny w Internecie: http://www.link.springer.com/article/10.1007/BF03325343
