Samouszkodzenia u osób z rozpoznaniem psychiatrycznym – przegląd literatury
DOI:
https://doi.org/10.12923/2353-8627/2023-0004Słowa kluczowe:
samouszkodzenia, spektrum autyzmu, schizofrenia, zaburzenie afektywne dwubiegunowe, zaburzenia osobowościAbstrakt
Wstęp: Samouszkodzenia mają charakter zachowań autoagresywnych. Przybierają różne formy. Zazwyczaj nie występują jako zjawisko izolowane. Osoby dokonujące samouszkodzeń często mają rozpoznane zaburzenie psychiczne, a rozpoznanie psychiatryczne jest jednym z czynników ryzyka występowania samouszkodzeń.
Materiał i metoda: W niniejszym badaniu dokonano analizy artykułów, w których można było znaleźć informacje na temat występowania różnych zaburzeń psychicznych. W artykułach tych szukano informacji na temat występowania samouszkodzeń, ich rodzaju, pochodzenia, przyczyn powstawania.
Dyskusja: U pacjentów z rozpoznaniem psychiatrycznym często występują samouszkodzenia. Częstość takich zachowań może wynosić od 33% do 50% u osób z autyzmem, do 22%, a nawet 49% osób z rozpoznaniem zaburzeń psychotycznych. Akty samookaleczeń mogą dotyczyć 50-78% osób z rozpoznanym zaburzeniem osobowości typu border-line. W przypadku młodocianych osób z zaburzeniami odżywiania aż 41% pacjentów zgłasza zaangażowanie w samookaleczenia. W grupie osób z rozpoznanymi zaburzeniami afektywnymi dwubiegunowymi może być to nawet 77,3%. Dużą grupą osób samouszkadzających się są również osoby z depresją. Podaje się, że może to być nawet 71,2% chorujących na zaburzenie afektywne jednobiegunowe.
Wnioski: U pacjentów z rozpoznaniem psychiatrycznym często występują samouszkodzenia. Częstość takich zachowań może wynosić od 33% do 50% u osób z autyzmem, do 22%, a nawet 49% osób z rozpoznaniem zaburzeń psychotycznych. Akty samookaleczeń mogą dotyczyć 50-78% osób z rozpoznanym zaburzeniem osobowości typu border-line. W przypadku młodocianych osób z zaburzeniami odżywiania aż 41% pacjentów zgłasza zaangażowanie w samookaleczenia. W grupie osób z rozpoznanymi zaburzeniami afektywnymi dwubiegunowymi może być to nawet 77,3%. Dużą grupą osób samouszkadzających się są również osoby z depresją. Podaje się, że może to być nawet 71,2% chorujących na zaburzenie afektywne jednobiegunowe.
Bibliografia
1. Nock MK: Self-Injury. Annu Rev Clin Psychol. 2010;6:339-63.
2. Clarke S, Allerhand LA, Berk MS. (2019). Recent advances in understanding and managing self-harm in adolescents. F1000Research. https://doi.org/10.12688/f1000research.19868.1
3. Linowski K., Wysocki I. Agresja, autoagresja w przemoc w życiu człowieka. Przyczyny, przejawy, przeciwdziałanie i resocjalizacja Radom 2012;92.
4. Suchańska A., Wycisk J. Samouszkodzenia. Istota, uwarunkowania, terapia Poznań: Wydawnictwo Naukowe Bogucki 2000.
5. Glenn CR, Klonsky ED. Nonsuicidal self-injury disorder: An empirical investigation in adolescent psychiatric patients. J. Clin. Child Adolesc. Psychiatry 2013;42:496-507. https://doi.org/10.1080/15374416.2013.794699
6. Kulikowska A. Samouszkodzenia umiarkowane z perspektywy terapii uzależnień Małopolski Ośrodek Szkolenia Terapeutów Uzależnień (MOSTU); eseje uczestników 2010.
7. Lai MC, Lombardo MV, Baron-Cohen S. Autism. Lancet. 2014;383:896-910.
8. Chaste P, Leboyer M. Autism risk factors: genes, environment, and gene-environment interactions. Dialogues Clin Neurosci. 2012;14:281-292. https://doi.org/10.31887/dcns.2012.14.3/pchaste
9. Akram B, Batool M, Rafi Z, Akram A. Prevalence and Predictors of Non-Suicidal Self-Injury among Children with Autism Spectrum Disorder. Pak J Med Sci. 2017;33(5):1225-1229. https://doi.org/10.12669/pjms.335.12931
10. Maddox BB, Trubanova A, White SW. Untended wounds: Nonsuicidal self-injury in adults with autism spectrum disorder. Autism. 2017 May;21(4):412-422. https://doi.org/10.1177/1362361316644731
11. Flowers J, Lantz J, Hamlin T, Simeonsson RJ. Associated Factors of Self-injury Among Adolescents with Autism Spectrum Disorder in a Community and Residential Treatment Setting. Journal of Autism and Developmental Disorders.2020; 50: 2987-3004. https://doi.org/10.1007/s10803-020-04389-4
12. Summers J, Shahrami A, Cali S, et al. Self-Injury in Autism Spectrum Disorder and Intellectual Disability: Exploring the Role of Reactivity to Pain and Sensory Input. Brain Sci. 2017;7(11):140. https://doi.org/10.3390/brainsci7110140
13. Carr E.G. The motivation of self-injurious behavior: A review of some hypotheses. Psychol. Bull. 1977;84:800-816.
14. Iwata B.A., Dorsey M.F., Slifer K.E., Bauman K.E., Richman G.S. Toward a functional analysis of self-injury. J. Appl. Behav. Anal. 1994;27:197-209. https://doi.org/10.1901/jaba.1994.27-197
15. Moseley RL, Gregory NJ, Smith P, Allison C, Baron-Cohen S. Links between self-injury and suicidality in autism. Mol Autism. 2020;11(1):14. https://doi.org/10.1186/s13229-020-0319-8
16. Calabrese J, Al Khalili K. Psychosis. StatPearl 2022.
17. Marder SR, Cannon TD. Schizophrenia. N Engl J Med 2019; 381:1753-1761. https://cppsych.umlub.pl/szablony/szablon2/doi.org/10.1056/NEJMra1808803
18. Jakhar K, Beniwal RP, Bhatia T, Deshpande SN. Self-harm and suicide attempts in Schizophrenia. Asian J Psychiatr. 2017 Dec;30:102-106. https://doi.org/10.1016/j.ajp.2017.08.012
19. Mork E, Mehlum L, Barrett EA, Agartz I, Harkavy-Friedman JM, Lorentzen S, Melle I, Andreassen OA, Walby FA. Self-harm in patients with schizophrenia spectrum disorders. Arch Suicide Res. 2012;16(2):111-23. https://doi.org/10.1080/13811118.2012.667328
20. Pluck G, Lekka NP, Sarkar S, Lee KH, Bath PA, Sharif O, Woodruff PW. Clinical and neuropsychological aspects of non-fatal selfharm in schizophrenia. Eur Psychiatry. 2013;28(6):344-8. https://doi.org/10.1016/j.eurpsy.2012.08.003
21. Haw C, Hawton K, Sutton L, Sinclair J, Deeks J. Schizophrenia and deliberate self-harm: a systematic review of risk factors. Suicide Life Threat Behav. 2005;35(1):50-62. https://doi.org/10.1521/suli.35.1.50.59260
22. Kappes JR, Huber DA, Kirchebner J, Sonnweber M, Günther MP, Lau S. Self-Harm Among Forensic Psychiatric Inpatients With Schizophrenia Spectrum Disorders: An Explorative Analysis. Int J Offender Ther Comp Criminol. 2021. https://doi.org/10.1177/0306624x211062139
23. Burgess JW. Relationship of depression and cognitive impairment to self-injury in borderline personality disorder, major depression, and schizophrenia. Psychiatry Res. 1991;38(1):77-87. https://doi.org/10.1016/0165-1781(91)90054-s
24. Güney E, Alnıak İ, Erkıran M. Predicting factors for nonsuicidal self-injury in patients with schizophrenia spectrum disorders and the role of substance use. Asian J Psychiatr. 2020;52:102068. https://doi.org/10.1016/j.ajp.2020.102068
25. Taylor CL, Brown HK, Saunders NR, Barker LC, Chen S, Cohen E, Dennis CL, Ray JG, Vigod SN. Accidental injury, self-injury, and assault among children of women with schizophrenia: a population-based cohort study. Acta Psychiatr Scand. 2021 May;143(5):406-417. https://doi.org/10.1111/acps.13281
26. Wimberley T, MacCabe JH, Laursen TM, Sørensen HJ, Astrup A, Horsdal HT, Gasse C, Støvring H. Mortality and Self-Harm in Association With Clozapine in Treatment-Resistant Schizophrenia. Am J Psychiatry. 2017 Oct 1;174(10):990-998. https://doi.org/10.1176/appi.ajp.2017.16091097
27. Mork E, Walby FA, Harkavy-Friedman JM, Barrett EA, Steen NE, Lorentzen S, Andreassen OA, Melle I, Mehlum L. Clinical characteristics in schizophrenia patients with or without suicide attempts and non-suicidal self-harm-a cross-sectional study. BMC Psychiatry. 2013;13:255. https://doi.org/10.1186/1471-244x-13-255
28. Kumar PN, Subramanian N, Koyamu AM, Kumar R. Selfenucleation of eyes in schizophrenia – an unusual mode of deliberate self harm. Indian J Psychiatry. 2001 Oct;43(4):351-3.
29. Yassine M, Haiet AH. Self-injury in schizophrenia as predisposing factor for otomycosis. Med Mycol Case Rep. 2018;21:52-53. https://doi.org/10.1016/j.mmcr.2018.05.002
30. Bhat PS, Pardal PK, Diwakar M. Self-harm by severe glossal injury in schizophrenia. Ind Psychiatry J. 2011 Jul;20(2):134-5. https://doi.org/10.4103/0972-6748.102524
31. Lee KH, Pluck G, Lekka N, Horton A, Wilkinson ID, Woodruff PW. Self-harm in schizophrenia is associated with dorsolateral prefrontal and posterior cingulate activity. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry. 2015 Aug 3;61:18-23. https://doi.org/10.1016/j.pnpbp.2015.03.005
32. Lenkiewicz K, Racicka E, Bryńska Klinika Psychiatrii Wieku Rozwojowego WUM A. Samouszkodzenia-miejsce w klasyfikacjach zaburzeń psychicznych, czynniki ryzyka i mechanizmy kształtujące. Przegląd badań. Self-injury-placement in mental disorders classifications, risk factors and primary mechanisms. Review of the literature. Psychiatr Pol. 2017;51(2):323-34. https://doi.org/10.12740/pp/62655
33. Wilson S, Stroud CB, Emily Durbin C. Interpersonal Dysfunction in Personality Disorders: A Meta-Analytic Review. Psychol Bull. 2017 Jul 1;143(7):677. https://doi.org/10.1037/bul0000101
34. Zimmerman M, Rothschild L, Chelminski I. The prevalence of DSM-IV personality disorders in psychiatric outpatients. American Journal of Psychiatry. 2005 Oct;162(10):1911-8. https://doi.org/10.1176/appi.ajp.162.10.1911
35. Paris J. Suicidality in Borderline Personality Disorder. Medicina (B Aires). 2019 Jun 1;55(6).
36. Ayodeji E, Green J, Roberts C, Trainor G, Rothwell J, Woodham A, et al. The influence of personality disorder on outcome in adolescent self-harm. Vol. 207, British Journal of Psychiatry. Royal College of Psychiatrists; 2015. p. 313-9. https://doi.org/10.1192/bjp.bp.113.138941
37. Urnes. [Self-harm and personality disorders]. Tidsskrift for den Norske laegeforening : tidsskrift for praktisk medicin, ny raekke. 2009;129(9):872-6.
38. Vega D, Sintes A, Fernández M, Puntí J, Soler J, Santamarina P, et al. Revisión y actualización de la autolesión no suici-da: ¿quién, cómo y por qué? Actas Esp Psiquiatr. 2018;46(4):146-55.
39. Pompili M, Girardi P, ARN journal of, 2005 undefined. Suicide in borderline personality disorder: a meta-analysis. Taylor & Francis. 2005;59(5):319-24.
40. Shaikh U, Qamar I, Jafry F, Hassan M, Shagufta S, Odhejo YI, et al. Patients with Borderline Personality Disorder in Emergency Departments. Frontiers in Psychiatry. 2017;8:136. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2017.00136
41. Diagnostic and statistical manual of mental disorders : DSM-5 by American Psychiatric Association - PDF Drive.
42. Shaikh U, Qamar I, Jafry F, Hassan M, Shagufta S, Odhejo YI, et al. Patients with Borderline Personality Disorder in Emergency Departments. Frontiers in Psychiatry. 2017;8:136. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2017.00136
43. Reichl C, Kaess M. Self-harm in the context of borderline personality disorder. Curr Opin Psychol. 2021;37:139-44.
44. Griep SK, MacKinnon DF. Does Nonsuicidal Self-Injury Predict Later Suicidal Attempts? A Review of Studies. Archives of Suicide Research. 2020. https://doi.org/10.1080/13811118.2020.1822244
45. Claes L, Vandereycken W. Is there a link between traumatic experiences and self-injurious behaviors in eating-disordered patients? Eating Disorders. 2007;15(4):305-15. https://doi.org/10.1080/10640260701454329
46. Kostro K, Lerman JB, Attia E. The current status of suicide and self-injury in eating disorders: a narrative review. Journal of Eating Disorders. 2014;2(1):1-9. https://doi.org/10.1186/s40337-014-0019-x
47. Radziwiłłowicz W, Psychologii Z, Rozwoju P, Reszka N. Zachowania autodestruktywne u dziewcząt z rozpoznaniem jadłowstrętu psychicznego Self-destructive behaviours in girls with anorexia nervosa. Psychiatry. 2008;5:144-55.
48. Tozzi F, Thornton LM, Mitchell J, Fichter MM, Klump KL, Lilenfeld LR, et al. Features associated with laxative abuse in individuals with eating disorders. Psychosomatic Medicine. 2006;68(3):470-7. https://doi.org/10.1097/01.psy.0000221359.35034.e7
49. Fernandez-Aranda F, Franklin S, Meza J, Muehlenkamp JJ, Claes L, Smits D, et al. Non-suicidal self-injury in eating disordered patients: A test of a conceptual model. Elsevier. 2010 Jun 30;188(1):102-8. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2010.12.023
50. Fujimori A, Wada Y, Yamashita T, Choi H, Nishizawa S, Yamamoto H, et al. Parental bonding in patients with eating disorders and self-injurious behavior. Psychiatry and Clinical Neurosciences. 2011;65(3):272-9. https://doi.org/10.1111/j.1440-1819.2011.02192.x
51. Peebles R, Wilson JL, Lock JD. Self-injury in adolescents with eating disorders: Correlates and provider bias. Journal of Adolescent Health. 2011;48(3):310-3. https://doi.org/10.1016/j.jadohealth.2010.06.017
52. Romo L, Alvarez-Moya E, Forcano L, Foulon C, Guelfi JD, Kipman A, et al. Switching to the bingeing/purging subtype of anorexia nervosa is frequently associated with suicidal attempts. cambridge.org. 2007;22(8):513-9. https://doi.org/10.1016/j.eurpsy.2007.03.004
53. Ajetunmobi O, Taylor M, Stockton D, Wood R. Early death in those previously hospitalised for mental healthcare in Scotland: A nationwide cohort study, 1986-2010. BMJ Open.2013;3(7). https://doi.org/10.1136/bmjopen-2013-002768
54. Ross S, Heath N, of JTAJ, 2009 undefined. Non‐suicidal selfinjury and eating pathology in high school students. Wiley Online Library. 2016;79(1):83-92.
55. Claes L, David Klonsky E, Muehlenkamp J, Kuppens P, Vandereycken W. The affect-regulation function of nonsuicidal self-injury in eating-disordered patients: which affect states are regulated? Elsevier. 2010;51(4):386-92. https://doi.org/10.1016/j.comppsych.2009.09.001
56. Svirko E, Hawton K. Self-Injurious Behavior and Eating Disorders: The Extent and Nature of the Association. Suicide and Life-Threatening Behavior. 2007;37(4):409-21. https://doi.org/10.1521/suli.2007.37.4.409
57. Smithuis L, Kool-Goudzwaard N, de Man-van Ginkel JM, van Os-Medendorp H, Berends T, Dingemans A, et al. Self-injurious behaviour in patients with anorexia nervosa: a quantitative study. Journal of Eating Disorders. 2018;6(1). https://doi.org/10.1186/s40337-018-0214-2
58. A, Ross J, Seminog O, Hawton K, Goldacre MJ. Risk of self-harm and suicide in people with specific psychiatric and physical disorders: Comparisons between disorders using English national record linkage. J R Soc Med. 2014;107(5):194-204. https://doi.org/10.1177/0141076814522033
59. Hayes JF, Pitman A, Marston L, Walters K, Geddes JR, King M, et al. Self-harm, Unintentional Injury, and Suicide in Bipolar Disorder During Maintenance Mood Stabilizer Treatment: A UK Population-Based Electronic Health Records Study. JAMA Psychiatry. 2016;73(6):630-7. https://doi.org/10.1001/jamapsychiatry.2016.0432
60. Baldessarini RJ, Pompili M, Tondo L. Suicide in bipolar disorder: Risks and management. CNS Spectr. 2006;11(6):465-71. https://doi.org/10.1017/s1092852900014681
61. Rihmer Z, Kiss K. Bipolar disorders and suicidal behaviour. Bipolar Disorders. 2002;4(Suppl. 1):21-5. https://doi.org/10.1034/j.1399-5618.4.s1.3.x
62. Selby EA, Bender TW, Gordon KH, Nock MK, Joiner TE. Nonsuicidal self-injury (NSSI) disorder: a preliminary study. psycnet.apa.org. 2011;3(2):167-75. https://doi.org/10.1037/a0024405
63. Weintraub MJ, van de Loo MM, Gitlin MJ, Miklowitz DJ. Self-Harm, Affective Traits, and Psychosocial Functioning in Adults with Depressive and Bipolar Disorders. J Nerv Ment Dis. 2017;205(11):896. https://doi.org/10.1097/nmd.0000000000000744
64. Sokół-Szawłowska M, Święcicki Ł, Czyżak I, Ziechowska K. Zachowania autoagresywne u osób z zaburzeniami psychicznymi – badanie z udziałem użytkowników portalu społecznościowego Self-mutilating behaviours in patients with mental disorders – a study on users of a social networking service. Psychiatr Pol. 2015;49(3):503-16. https://doi.org/10.12740/pp/27635
65. Townsend J, disorders LAB, 2012 undefined. Emotion processing and regulation in bipolar disorder: a review. Wiley Online Library. 2012;14(4):326-39. https://doi.org/10.1111/j.1399-5618.2012.01021.x
66. Adrian M, Zeman J, Erdley C, Lisa L, child LSJ of abnormal, 2011 undefined. Emotional dysregulation and interpersonal difficulties as risk factors for nonsuicidal self-injury in adolescent girls. Springer. 2011;39(3):389-400. https://doi.org/10.1007/s10802-010-9465-3
67. Lombardo LE, Bearden CE, Barrett J, Brumbaugh MS, Pittman B, Frangou S, et al. Trait impulsivity as an endophenotype for bipolar I disorder. Bipolar Disord. 2012;14(5):565-70. https://doi.org/10.1111/j.1399-5618.2012.01035.x
68. O'Connor RC, Rasmussen S and Hawton K. Distinguishing adolescents who think about self-harm from those who engage in self-harm. Cambridge.org. 2012;200:330-5. https://doi.org/10.1192/bjp.bp.111.097808
69. Esposito-Smythers C, Goldstein T, Birmaher B, Benjamin Goldstein B, Hunt J, Ryan N, et al. Clinical and psychosocial correlates of non-suicidal self-injury within a sample of children and adolescents with bipolar disorder. Journal of Affective Disorders. 2010;125:89-97. https://doi.org/10.1016/j.jad.2009.12.029
70. Clements C, Jones S, Morriss R, Peters S, Cooper J, While D, et al. Self-harm in bipolar disorder: Findings from a prospective clinical database. Journal of Affective Disorders. 2015 Mar 1;173:113-9. https://doi.org/10.1016/j.jad.2014.10.012
71. Radziwillowicz W. Autoagresja-samobójstwa i samookaleczenia.
72. Hawton K, Saunders K, Topiwala A, Haw C. Psychiatric disorders in patients presenting to hospital following self-harm: A systematic review. Journal of Affective Disorders. 2013 Dec 1;151(3):821-30. https://doi.org/10.1016/j.jad.2013.08.020
73. Warzocha D, Gmitrowicz A, Pawełczyk T. Self-harm done by young patients during their psychiatric hospitalization in relation to the presence of specific mental disorders and chosen environmental factors.
74. Lundh LG, Wångby-Lundh M, Paaske M, Ingesson S, Bjärehed J. Depressive symptoms and deliberate self-harm in a community sample of adolescents: A prospective study. Depression Research and Treatment. 2011;2011. https://doi.org/10.1155/2011/935871
75. Sourander A, Aromaa M, Rautava P, Sillanpää M, Pihlakoski L, Haavisto A, et al. Early predictors of deliberate self-harm among adolescents. A prospective follow-up study from age 3 to age 15. Elsevier. 2006;93:87-96. https://doi.org/10.1016/j.jad.2006.02.015
76. Haavisto A, Sourander A, Multimäki P, Parkkola K, Santalahti P, Helenius H, et al. Factors associated with ideation and acts of deliberate self-harm among 18-year-old boys: A prospective 10-year follow-up study. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology. 2005 Nov;40(11):912-21.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Autorzy
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
