Strukturalne i funkcjonalne zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym w przebiegu jadłowstrętu psychicznego

Abstrakt

Nowe osiągnięcia w zakresie strukturalnego i funkcjonalnego obrazowania ośrodkowego układu nerwowego pozwoliły na lepsze poznanie mechanizmów leżących u podłoża wielu zaburzeń psychicznych. W codziennej praktyce klinicznej napotykamy wiele trudności w zakresie terapii zaburzeń odżywiania. Są one spowodowane złożonym obrazem psychopatologicznym, zróżnicowanym podłożem problemów, których doświadczają pacjenci, często słabą motywacją do aktywnego udziału w leczeniu, trudnościami w komunikacji pomiędzy pacjentami i personelem terapeutycznym, wreszcie różnorodnymi uwarunkowaniami biologicznymi zaburzeń odżywiania się. W niniejszej pracy analizie poddane zostały najnowsze doniesienia związane z nowymi koncepcjami oraz metodami diagnostyki i terapii anoreksji psychicznej. Dobór analizowanych publikacji został oparty o kryteria uwzględniające czas wydania, liczebność grup badawczych, jak i doświadczenie zespołów badawczych w tematyce zaburzeń odżywiana potwierdzony liczbą prac oraz ich cytowań. Celem pracy jest upowszechnienie aktualnych informacji odnoszących się do neurobiologii anoreksji pozwalających na wyróżnienie okolic mózgu biorących udział w regulacji przyjmowania pokarmu, a co za tym idzie mogących stanowić potencjalne miejsce, gdzie zachodzą procesy neurobiochemiczne leżące u podłoża zaburzeń odżywiania się. Ponadto autorzy postawili sobie za cel przedstawienie niektórych dostrzegalnych dzięki nowoczesnym metodom obrazowania strukturalnego odmienności morfometrycznych szczególnie w obrębie istoty białej występujących u chorych na jadłowstręt psychiczny, a także ocenianych z zastosowaniem metody magnetoencefalografii procesów związanych z neuronalnym przetwarzaniem informacji związanych ze spożywaniem pokarmu. W odniesieniu do jadłowstrętu psychicznego udało się na przykład zlokalizować obszary związane z zaburzeniami łaknienia oraz poszerzyć naszą wiedzę na temat zmian w tych obszarach leżących u podłoża oraz towarzyszących chorobie. Opisane w niniejszym artykule badania przeprowadzone przy pomocy dyfuzyjnej traktografii MRI wykazały obecność zmian w drogach istoty białej mózgu, szczególnie ciała modzelowatego, które wskazują na zmniejszoną zawartość mieliny. Zmiany te prawdopodobnie są wyrazem niedożywienia, a bezpośrednio stanowią efekt niedoboru lipidów. Dochodzi do osłabienia struktury, a nawet śmierci komórek. Ponadto uwagę przykuwają pojawiające się w coraz większej liczbie doniesienia świadczące o prawidłowej objętości komórek mózgu u pacjentów z długoletnią remisją anoreksji. Wykazano ponadto, że u pacjentek w stadium remisji mamy do czynienia ze zmianami funkcjonalnymi w obrębie ciała migdałowatego w odpowiedzi na zadanie nie związane symptomatologicznie z jadłowstrętem psychicznym. Warto podkreślić również pojawiające się w literaturze naukowej dane mówiące o tym, że u chorych z jadłowstrętem psychicznym mamy do czynienia ze zmniejszoną gęstością komórek GFAP+ hipokampa i zwiększoną ekspresją wimentyny oraz nestyny.