Od jadłowstrętu psychicznego do schizofrenii - opis przypadku
Słowa kluczowe:
jadłowstręt psychiczny, schizofrenia,, współwystępowanieAbstrakt
Jadłowstręt psychiczny jest zaburzeniem występującym najczęściej u młodych kobiet, często współwystępując z innymi zaburzeniami psychicznymi, np. depresją i zaburzeniami lękowymi. Przypadki współwystępowania ze schizofrenią są stosunkowo rzadkie, opisywane w literaturze jako opisy przypadków lub opisy serii przypadków. W artykule przedstawiono przypadek pacjentki, u której zaobserwowano współistnienie objawów obu zaburzeń w różnych proporcjach na kolejnych etapach choroby. Okres zwiastunowy schizofrenii trwał u pacjentki 12 miesięcy, a w ostatnim jego kwartale po okresie intensywnego odchudzania spełniła ona wszystkie kryteria ICD-10 niezbędne do postawienia diagnozy anoreksji: BMI=16, podejmowała zachowania mające na celu utratę masy ciała (ograniczenia dietetyczne, odmowa jedzenia, liczenie kalorii, ćwiczenia fizyczne), oceniała się jako osobę otyłą oraz wystąpiło u niej zatrzymanie miesiączki. Następnie objawy anoreksji współistniały już z pełnoobjawową schizofrenią przez kolejny miesiąc. Po tym czasie objawy jadłowstrętu stopniowo zaczęły się wycofywać, zaś objawy psychotyczne zaczęły ustępować dopiero po długotrwałym leczeniu przeciwpsychotycznym, w efekcie końcowym po wprowadzeniu do terapii klozapiny. Przy współwystępowaniu schizofrenii z anoreksją zależność między obiema jednostkami chorobowymi może się zmieniać w czasie, a każda z nich może się w innym momencie wysuwać na pierwszy plan. Anoreksja bywa objawem prodromalnym schizofrenii, niekiedy nawet dominując w obrazie klinicznym. W opisanym przez nas przypadku klinicznym współwystępowanie objawów anoreksji i schizofrenii stanowiło czynnik utrudniający diagnozę i pogarszający przebieg.
Bibliografia
1. ICD-10. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne. UWM „Vesalius”; Instytut Psychiatrii i Neurologii. Kraków–Warszawa: 2000.
2. Rabe-Jabłońska J. Zaburzenia jedzenia (odżywiania się). W: Psychiatria. Jarema M., Rabe-Jabłońska J (red). Warszawa; PZWL: 2011.
3. Cinemre B., Kulaksizolu B. Case report: Comorbid anorexia nervosa and schizophrenia in a male patient. Turk Psikiyatri Derg, 2007; 18(1):87-91.
4. Sarró S. Transient psychosis in anorexia nervosa: Review and case report. Eat WeightDisord.,2009; 14 (2-3): 139-143.
5. Ferguson J., Damlui N. Anorexia nervosa and schizophrenia. . Int J Eat Disord, 1988; 7(3): 343-352.
6. Brzozowska A., Wolańczyk T., Komender J. Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii i urojeniowe u pacjentów z rozpoznaniem jadłowstrętu psychicznego – przegląd piśmiennictwa, prezenta-cja 3 przypadków. Psychiatr Pol., 1998; 32(2): 265-274.
7. A. Brzozowska A., Wolańczyk T., Komender J. Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii i urojeniowe u pacjentów z rozpoznaniem jadłowstrętu psychicznego – przegląd piśmiennictwa, prezentacja 3 przypadków, Psychiatr Pol., 1998; 32(3): 265-274.
8. Rabe-Jabłońska J. Obraz kliniczny i czas trwania objawów zwiastunowych schizofrenii u młodzieży. Psychiatr Pol 1999; 33(5):715-725.
9. Hudson J.I., Pope H.G., Jonas J.M.: Psychosis in anorexia nervosa and bulimia. Br J Psychiatry., 1984; 145: 420-42.
10. Guelfi J.D. Schizophrenia and eating disorders, L’encephalem 2003; 29(5): 463-466.
11. Powers P., Simpson H., McCormick T. Anorexia nervosa and psychosis, Primary Psychiatry 2005, 12(4):39-45.
12. Hugo P.J., Lacey J.H. Disorders of eating: a defence against psychosis. Int. J. Eat. Disord. 1998; 24: 329-222.
13. Kotlicka-Antczak M. Psychopatologia. W: Psychiatria. Jarema M., Rabe-Jabłońska J (red). Warszawa; PZWL: 2011.
14. B. Bogacki P., Rybakowski J. Okres zwiastunowy pierwszego epizodu schizofrenii, Psychiatr Pol, 1998; 32(3):239-250.
15. Seeman VM.: Eating disorders and psychosis: Seven hypotheses. World J Psychiatry, 2014; 4(4): 112-119.